หลายคนอาจไม่เคยรู้จักโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ แต่ทราบหรือไม่ว่า โรคนี้เป็นโรคข้ออักเสบเรื้อรังที่พบบ่อยที่สุด ตั้งแต่เด็กจนกระทั่งผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในช่วงวัยทำงาน อายุตั้งแต่ 20-40 ปี และพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย 3-4 เท่า ซึ่งเมื่อเป็นแล้ว โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์จะอยู่เป็นเพื่อนรักของเราไปตลอดชีวิต
โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้เกิดการอักเสบบริเวณข้อ มักเป็นที่ข้อมือ ข้อนิ้วมือ ข้อเท้า ข้อนิ้วเท้า ข้อศอก ข้อไหล่ ข่อเข่า โดยจะเป็นทั้งสองข้าง มีอาการปวดบวม และกดเจ็บบริเวณข้อ ผู้ป่วยจะรู้สึกทรมานจากการปวดข้อ โดยเฉพาะตอนตื่นนอนตอนเช้าที่จะมีอาการข้อฝืดตึง ทำให้เคลื่อนไหวลำบากนานกว่า 1 ชั่วโมง เมื่อกระบวนการอักเสบเกิดขึ้นเรื้อรังและไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องจะทำให้เกิดการทำลายข้อกระดูก กระดูกอ่อน ผิวข้อ และส่วนประกอบอื่นๆ ของข้อ ทำให้เกิดข้อพิการแต่ปัจจุบันด้วยวิทยาการทางการแพทย์ที่ก้าวหน้าทำให้การรักษาในปัจจุบันได้ผลและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
สมาคมรูมาติสซั่มแห่งประเทศไทยให้ข้อมูลว่า สถานการณ์โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ในไทย พบอุบัติการณ์อย่างน้อย 3 คนต่อประชากร 1,000 คน โดยคาดการณ์ ว่ามีผู้ป่วยในประเทศประมาณ 2 แสนคน ขณะนียังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด อาจเกี่ยวข้องกับลักษณะทางพันธุกรรมบางอย่างที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคร่วมกับปัจจัยสิ่งแวดล้อมภายนอก เช่นการติดเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย และความเครียด เป็นต้น
เนื่องจากโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์เป็นโรคเรื้อรัง ไม่หายขาด การรักษามุ่งเน้นที่ลดการอักเสบของข้อ บรรเทาอาการปวดข้อ ชะลอหรือยับยั้งการทำลายข้อ และขวบคุมอาการของโรคให้อยู่ในระยะสงบ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างคนปกติ แม้ว่าวิธีการรักษาอาจมีผลข้างเคียงบ้าง และผู้ป่วยควรอยู่ในความควบคุมของแพทย์ผู้เชียวชาญโดยเฉพาะเท่านั้น แต่คุณประโยชน์ที่ได้รับมีเหนือกว่าอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้น
ในด้านคำแนะนำสำหรับการดูแลตัวเองของผู้ป่วย คือ
- ผู้ป่วยต้องเข้าใจลักษณะตัวโรคว่าโรคนี้เป็นอย่างไร
- ผู้ป่วยควรทำใจให้สบาย เพราะความเครียดและการทำงานตรากตรำจะทำให้ควบคุมอาการของโรคได้ไม่ดีนัก
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ แนะนำให้บริการกล้ามเนื้อรอบๆ ข้อที่มีกาหารอักเสบ การเคลื่อนไหวข้อในระดับเหมาะสมจะช่วยลดอาการปวดและการอักเสบได้
- รับประทานอาหารที่สุกและสะอาด งดรับประทานอาหารรสจัด
- หลีกเลี่ยงบุหรี่ แอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงการซื้อยารับประทานเอง ที่อาจทำให้เกิดผลเสียต่อข้อของผู้ป่วย
ข้อมูลจากสมาคมรูมาติสซั่มแห่งประเทศไทย
|